Figura św. Antoniego z żebrakiem -XIX/XX w.( 2016).

 Stan zachowania

    Św. Antoni z żebrakiem to dość  rzadkie i ciekawe przedstawienie ikonograficzne. Zazwyczaj świętego  ukazywano   tylko  z Dzieciątkiem na ramieniu i chlebem w dłoni. Tutaj pojawia się dodatkowa postać - klęczący starzec, żebrak wyciągający rękę po chleb.

Gipsowa rzeźba, która trafiła do naszej pracowni, uległa wcześniej niewątpliwie co najmniej dwóm ,,poważnym wypadkom". W wyniku tych wydarzeń, być może upadków, popękała w wielu miejscach, a następnie została ,,naprawiona" przy użyciu dużej ilości gipsu oraz za pierwszym razem farb temperowych, za drugim-jaskrawych farb plakatowych. W miejscach najbardziej zniszczonych, obtłuczonych i popękanych, nałożono grubą warstwę gipsu, który miał za zadanie połączyć luźne elementy. Dodatkowo wzmocniono  nadwyrężoną konstrukcję wypełniając środek figury pianką poliuretanową. Warstwa gipsu zatarła wiele anatomicznych szczegółów  rzeźby, a nowa polichromia dopełniła efekt kiczu.

Przebieg prac

     Po wykonaniu dokumentacji fotograficznej przystąpiliśmy do zabiegów konserwatorskich. Przy użyciu wilgotnej ściereczki zdjęta została nietrwała polichromia wykonana farbami plakatowymi, ukazując zakres dokonanych rekonstrukcji gipsowych. Następnie przy pomocy urządzenia do wytwarzania pary wodnej  usunięto fleki gipsowe. Popękane  elementy sklejone zostały klejem PCW przy użyciu ścisków stolarskich. Zrekonstruowano fragment przedramienia żebraka, fragmenty dłoni i szyi św. Antoniego używając szpachli poliestrowej. Większe ubytki uzupełniono również szpachlą poliestrową, mniejsze akrylową. Opracowano powierzchnię uzupełnień przy pomocy papieru ściernego o zmniejszającej się gradacji. Całość doczyszczano mieszaniną detergentu z terpentyną. Z twarzy postaci usunięto mechanicznie, przy użyciu skalpela, cienką warstwę gipsu i wtórną, wykonaną farbami temperowymi polichromię. Pierwotną polichromię - zachowaną w partiach karnacji - uzupełniono farbami akrylowymi. Lamówki szaty Jezusa pomalowano brązą w proszku rozpuszczoną w werniksie damarowym.

Słów kilka o św. Antonim

      Antoni z Padwy, Antoni Padewski, właśc. Fernando Martins de Bulhões, pol. Ferdynand Bulonne (ur. 1195 w Lizbonie, zm. 13 czerwca 1231 w Arcelli k. Padwy) portugalski teolog, franciszkanin, święty Kościoła katolickiego, prezbiter i doktor Kościoła. Od czasów Piusa XII nazywany Doctor Evangelicus. Pochodził z bogatej, szanowanej rodziny. Ochrzczono go imieniem Ferdynand. Przed 20 r. życia wstąpił do zakonu Kanoników Regularnych św. Augustyna. Studiował dzieła klasyków łacińskich i święte księgi. Ponieważ ciągłe wizyty krewnych utrudniały mu skupienie się na nauce, poprosił przełożonych o przeniesienie do Opactwa Świętego Krzyża w Coimbrze (ówczesnej stolicy Portugalii). W 1219 otrzymał święcenia kapłańskie. Kiedyś przez przypadek poznał pięciu franciszkanów podążających do Maroka, aby nauczać muzułmanów. Ferdynand był pod wrażeniem ich prostego, ubogiego, ale jakże pogodnego stylu życia. Rok później otrzymał wieści, że zginęli oni śmiercią męczeńską. W 1220 opuścił zakon kanoników regularnych św. Augustyna i wstąpił do zakonu franciszkanów (Zakon Braci Mniejszych) z nadzieją wyjazdu na misje do Maroka i poniesienia tam śmierci męczeńskiej za głoszenie Ewangelii. W zakonie franciszkańskim przyjął imię Antoni i rozpoczął studiowanie myśli św. Franciszka, Pisma Świętego, udzielał się w pracy duszpasterskiej i kaznodziejskiej. Jego kazania stały się sławne. Szczególny dar wymowy gromadził przy nim wielkie tłumy. Wkrótce wyruszył do Maroka, aby tam nauczać. Jednak choroba nie pozwoliła mu kontynuować podróży. Podjął pracę w przytułku dla ubogich w pobliżu Forlì we Włoszech. Następnie przełożeni wysłali go w celu głoszenia Ewangelii w Lombardii. Antoni pracował jako wykładowca na uniwersytetach w Montpellier i Tuluzie. Pracował też jako wysłannik kapituły do papieża Grzegorza IX, który nazwał jego kazania szkatułką Biblii i nakazał mu pisać kazania na dni świąt. 30 maja 1227 mianowano go prowincjałem obszaru Emilia-Romania. Przez trzy kolejne lata Antoni pisał kazania niedzielne. W czerwcu 1230 papież zwolnił go z tych obowiązków. Antoni osiadł w klasztorze Świętej Marii w Padwie. Następnego roku ciężko zachorował na puchlinę wodną i zmarł mając 36 lat. Za życia zwano go młotem na heretyków. Był jednym z najbardziej cenionych kaznodziei XIII w.; elokwentny, ze świetną pamięcią, szeroką wiedzą i silnym, czystym głosem. Katolicy uznają, że pewnej nocy Dzieciątko Jezus nawiedziło Antoniego i ucałowało go zapewniając o miłości Boga. Z tej przyczyny święty jest przedstawiany z małym Jezusem z Nazaretu na ręku. Jego proces kanonizacyjny jest najkrótszym w historii Kościoła katolickiego, kanonizowany 30 maja 1232 przez papieża Grzegorza IX (ogłoszony świętym 352 dni po śmierci). 16 stycznia 1946 papież Pius XII ogłosił go doktorem Kościoła. Jego wspomnienie lub święto w Kościele katolickim obchodzone jest w dzienną rocznicę śmierci (13 czerwca) i jest hucznie obchodzone w Lizbonie. Na miejscu grobu św. Antoniego w Padwie wznosi się poświęcona jego czci bazylika, jedno z najpopularniejszych sanktuariów w Europie. W Polsce cieszy się szczególnym kultem w Przeworsku, Radecznicy, Ratowie, Łodzi-Łagiewnikach, Chełmie, Narodowej, Suszu, Niewodnicy    Kościelnej. Święty Antoni jest patronem osób i rzeczy zaginionych, Lizbony, Padwy, franciszkanów, antoninek, licznych parafii, kościołów i bractw; dzieci, górników, małżeństw, narzeczonych, położnic, ubogich, podróżnych. Patronuje ok. 150 parafiom na terenie Polski. Święty Antoni ustanowiony został też patronem miast: Przeworska (od 2015), Lipna (od 2009), Rybnika (od 2007), Jasła (od 1996), Brodnicy (od 2014), Tomaszowa Mazowieckiego (od 2015) oraz Lublina. W ikonografii św. Antoni przedstawiany jest w habicie franciszkańskim; nieraz głosi kazanie, czasami trzyma Dziecię Jezus. Jego atrybutami są: księga, lilia, serce, ogień – symbol gorliwości, bochen chleba, osioł i ryba.

 Obiekt przed konserwacją

Obiekt w trakcie konserwacji

Obiekt po konserwacji